Trong chuyến đi hồi mùa hè năm ngoái, có một hôm tôi ngồi uống với đám anh em họ đến say túy lúy. Tôi là loại uống rượu không bao giờ đỏ mặt, cứ say quá rồi sẽ tự khắc lịm đi. Tỉnh táo về được tới nhà, tôi vừa đánh răng vừa muốn dúi đầu vào bồn rửa mặt, khi bò đến được bên giường thì sấp mặt ngủ không biết trời đất gì nữa.
Hôm đấy tôi giật mình tỉnh giấc vào lúc ba giờ sáng. Có hai con muỗi no mòng máu đậu dưới chân không buồn bay đi. Ngoài trời đổ mưa. Một cơn mưa đêm êm dịu. Bấy giờ tôi đoán cũng chả ngủ lại được nữa, liền đem gối đến bên cửa sổ, ngồi bò ra ngắm cơn mưa đầu mùa hạ. Hơi giật mình nghĩ, đã quá lâu rồi tôi không thức vào quãng ba giờ sáng, mà cũng quá lâu rồi tôi không còn lòng dạ nào để nhìn ngắm một cơn mưa.
Ngôi nhà của bác tôi là kiểu nhà miền quê giản dị và xinh đẹp. Qua khoảng sân và bể nước xi măng sạch tinh tươm là một khu vườn nhỏ đầy cây cối xanh mát. Phía gần hàng rào có một cây cau mảnh mai, hơi nghiêng về phía hai cây na đang vươn cành lá lòa xòa ôm lấy cánh cổng gỗ đen mộc mạc. Băng qua con đường nhỏ trước nhà sẽ thấy cánh đồng lúa xa tít tắp về phía chân trời. Phía mạn phải khu đất, những dãy núi đá vôi, tựa như phiên bản khổng lồ của mấy hòn non bộ, xếp nối nhau men theo bờ của những hồ nước lớn phẳng lặng. Màn đêm và nước mưa tô đậm thêm sắc đen của núi, khiến chúng trở nên trầm lặng và cô tĩnh như cảnh núi non trong tranh thủy mặc.
Cơn mưa mùa hè rì rào dịu nhẹ trong không gian của buổi đêm. Tôi nghe thấy tiếng từng giọt mưa gõ lộp bộp trên những phiến lá mùng tơi xanh mướt, tiếng bọn dế hát ri ri dưới những vạt rau non, thi thoảng một vài con ếch thong thả kêu ồm ộp và nhảy lõm bõm qua mấy vũng nước mưa đọng trong vườn. Trên nóc bể nước xây nối liền với bệ cửa sổ chỗ tôi ngồi, vài con chim bay đêm đang trú mưa, đôi khi sẽ giũ cánh khiến những hạt nước bay tung tóe vào mặt tôi. Bọn chim nhỏ nhìn gương mặt ngái ngủ của tôi bằng đôi mắt trong veo lạ lẫm và thoáng chút băn khoăn.
Tôi ngồi ngắm mưa, thấy lòng mình dịu lại. Ngay khoảnh khắc ấy tôi mới nhận ra mình đã khốn khổ thế nào suốt gần chục năm nay. Tôi quên mất cả vị ngọt của hoa dâm bụt ngoài hàng rào, quên mất mùi hăng hăng của bọn mối rã cánh sau cơn mưa, quên luôn cách thắt cỏ gà và quên cả chỗ đám bọ cánh cam thường hay trú ngụ. Tôi hơi bàng hoàng khi nhìn lại ngày tháng dài đằng đẵng sống trong những cơn nhức đầu buốt óc, những ác mộng đầy vết đòn roi và tiếng la hét của cậu bạn nhỏ đáng thương, và hàng bao nhiêu buổi sáng tôi soi gương để nhìn khuôn mặt xám ngắt của mình, hoàn toàn vô cảm. Vậy mà tôi đã luôn tự an ủi rằng mình còn tốt chán vì chưa phải nằm chết cứng trên mặt đường nhựa lạnh lẽo khi xung quanh không có một ai thân quen. Mùi rượu cay nồng nặc và mùi thuốc lá cháy khét đến ngộp thở đã khiến tôi đau đớn co người lại, thây kệ tuổi thơ dung dị và dịu dàng của mình bị chìm vào một góc trí nhớ nhão nhoét lầy lội. Ký ức dài, rộng, và thật buồn.
Hóa ra thâm tâm tôi vẫn luôn có một nơi êm dịu như cơn mưa lúc nửa đêm mùa hè. Tôi vẫn luôn thích một khoảng sân con con lát những viên gạch vuông màu nâu đỏ mộc mạc. Thích mấy chiếc ghế gỗ bé tí hơi xiêu vẹo đặt dưới tán cây. Tôi thích xỏ chân vào đôi dép nhựa in hoa tím ngày xưa mẹ mua cho và thích dùng đầu đũa tre quấn một mẩu mạch nha rồi ngậm hàng giờ liền. Sau bao nhiêu giông bão tan tác trong lòng, cuối cùng tôi vẫn tìm về được những hồn nhiên tuổi nhỏ, tựa như tìm lại được một nếp nhà để dựa vào mà thảnh thơi ngắm mưa đêm và ngắm vườn cây xào xạc lá. Sau bao nhiêu năm, cuối cùng tôi vẫn nghĩ rằng mình thật may, dẫu cho cuộc sống ngắn ngủi cứ buồn thỉu buồn thiu, mình thật may vì còn được trông thấy mưa giăng khắp khu vườn thế này.
Vào một đêm mùa hè năm ngoái, tôi đã nhẹ lòng mà nghĩ như vậy đấy...